In een wereld die draait op dopamine en perfect ogende Instagram-feeds, is het makkelijk om te geloven dat het leven vooral leuk moet zijn. Wie zich niet goed voelt, krijgt goedbedoelde adviezen als “doe iets leuks voor jezelf” of “geniet gewoon van het moment”. Natuurlijk is plezier belangrijk. Maar wat als een leven dat alleen maar gericht is op plezier, ons juist afhoudt van wat we echt moeten voelen? Wat als het najagen van een ‘leuk leven’ ons belemmert in het aangaan van de existentiële fases die ons vormen?
In dit artikel duiken we in de verschillende levensfases waarin mensen zichzelf tegenkomen — de crises, transities, en heroriëntaties — en laten we zien waarom het belangrijk is deze fases niet weg te duwen met afleiding of hedonisme. Elke fase biedt een kans op verdieping, groei en richting.
Quarterlife crisis: de eerste botsing met het echte leven
Vaak tussen je 20e en 30e levensjaar duikt de quarterlife crisis op. Twintigers, net klaar met hun studie of eerste baan, worden geconfronteerd met keuzestress, identiteitsvragen, en de angst om de “verkeerde” richting in te slaan. Deze fase kan ongemakkelijk zijn, maar biedt ook ruimte om te ontdekken wat je waarden zijn.
Wat helpt?
- Zelfonderzoek: wat drijft je?
- Tijd nemen voor twijfel, zonder meteen een oplossing te eisen
- Coaching of gesprekken met mentoren
Emerging adulthood: experimenteren zonder houvast
Psycholoog Jeffrey Arnett benoemde deze levensfase als de periode tussen 18 en 29 jaar waarin je niet meer echt jongere bent, maar ook nog geen volwassene. Veel mensen leven in een soort tussenruimte, waarin ze experimenteren met werk, relaties, woonvormen. Dit voelt soms als chaos, maar is eigenlijk een vruchtbare bodem voor zelfontdekking.
Wat helpt?
- Accepteren dat dit een zoekende fase is
- Niet alles hoeft meteen “kloppend” te zijn
- Blijf nieuwsgierig naar wie je aan het worden bent
Twintigersdilemma: zoveel keuzes, zo weinig richting
Het twintigersdilemma draait niet om crisis, maar om richting. Wat wil je met je werk? Wat betekent liefde voor jou? Hoe combineer je vrijheid met verbondenheid? In een cultuur die vrijheid hoog in het vaandel heeft, vergeten we soms dat richting ook rust geeft.
Wat helpt?
- Grenzen stellen aan keuzes
- Jezelf toestemming geven om te kiezen, ook als het niet perfect is
Identiteitscrisis: wie ben ik eigenlijk?
Volgens ontwikkelingspsycholoog Erik Erikson maken we in verschillende levensfasen identiteitscrises door. Soms in je jeugd, soms midden in je leven, soms juist op oudere leeftijd. Het is een fase waarin oude verhalen over jezelf niet meer kloppen, maar het nieuwe verhaal nog niet duidelijk is.
Wat helpt?
- Tijd voor reflectie (bijv. journaling, coaching)
- Durven loslaten wie je was
Dertigersdilemma: balans of burn-out?
Rond je dertigste komt vaak de volgende existentiële fase: hoe combineer je ambities met rust, relaties met autonomie, werk met betekenis? Veel mensen lopen vast in de balans tussen ‘moeten’ en ‘willen’. Een te leuk leven vol uitjes en afleiding maskeert deze onrust.
Wat helpt?
- Grenzen leren stellen
- Onderzoeken wat energie geeft versus kost
Career burnout & bore-out: als werk leeg voelt
Of je nu opgebrand bent of je doodverveelt, beide signalen wijzen op disconnectie tussen jezelf en je werk. Een carrière die niet meer klopt, vraagt om heroriëntatie.
Wat helpt?
- Stilstaan bij je waarden en talenten
- Durven pauzeren of bijsturen
Pre-midlife crisis: de sluimerende onrust
Tussen de 35 en 45 komt soms een subtielere vorm van midlife-onrust op. Het leven loopt wel, maar wringt. Je voelt: “Is dit het nou?”. Het gevaar: afleiding zoeken in consumptie of ‘gezellige drukte’ in plaats van de diepte in te gaan.
Wat helpt?
- Diepere vragen stellen: leef ik in lijn met mijn waarden?
- Tijd maken voor zingeving en rust
Midlifecrisis: breekpunt of keerpunt?
De bekendste levensfase-crisis. Vaak tussen de 40 en 55 jaar. Je kijkt terug op je leven, ziet gemiste kansen of onvervulde dromen. Sommigen kopen een motor, anderen verbreken relaties. Maar deze fase hoeft geen destructieve crisis te zijn, het kan een kans zijn om opnieuw te kiezen.
Wat helpt?
- Erkennen dat deze fase normaal is
- Ruimte maken voor herwaardering en transformatie
Midlife awakening & transition: herboren worden
Daniel Levinson beschreef midlife als een overgang, niet als crisis. Voor velen is het een fase van verdieping: wat wil ik nalaten? Wat doet er echt toe? Wanneer we niet vluchten in ‘leuke dingen’, kan deze fase leiden tot een bewuster, rijker leven.
Wat helpt?
- Coaching of retraites
- Tijd voor zelfreflectie en betekenisvolle keuzes
Empty nest syndrome: als de rollen verschuiven
Wanneer kinderen uit huis gaan, ontstaat een identiteitsverschuiving voor ouders. Voor sommigen een leegte, voor anderen een herontdekking van vrijheid.
Wat helpt?
- Nieuwe projecten of passies
- Herverbinden met je partner of jezelf
Third act / Third life: betekenis in de latere jaren
De fase na je werkzame leven hoeft niet saai te zijn. Integendeel. Voor wie ruimte maakt voor zingeving, kan dit een enorm rijke levensfase worden.
Wat helpt?
- Vrijwilligerswerk, mentorschap, leren
- Levenservaring inzetten voor anderen
Retirement shock: stoppen zonder plan
Sommigen vallen in een gat na pensionering. Het werk gaf structuur en identiteit. Plots is er vrijheid, maar ook leegte.
Wat helpt?
- Nieuwe routines opbouwen
- Zingeving vinden buiten werk
Gerotranscendence: de spirituele shift van ouderdom
Socioloog Lars Tornstam stelde dat ouderdom ook een innerlijke verschuiving met zich meebrengt: minder gericht op status en ego, meer op spiritualiteit, natuur en overgave. Dit kan bevrijdend zijn, maar vraagt ook om vertraging.
Wat helpt?
- Tijd doorbrengen in de natuur
- Acceptatie en reflectie
Waarom dit alles voelt zoals het voelt
Al deze fases zijn normaal. Maar in een maatschappij die vooral gericht is op plezier, vermaak en afleiding, worden deze fases vaak gezien als ‘problemen’ die snel opgelost moeten worden. We vluchten in Netflix, vakanties, drankjes en dopamine. Maar onderdrukte fases komen later harder terug.
Een leuk leven is niet verkeerd. Maar als het “leuk” zijn tot doel wordt, missen we iets essentieels: onze ontwikkeling. Juist de pijn, verwarring en stilte brengen ons dichter bij onszelf.
Wat kun je doen?
- Sta jezelf toe om te voelen wat je voelt. Geen quick fix, geen afleiding.
- Zoek begeleiding. Een coach, mentor of therapeut kan helpen bij het duiden van waar je zit in je levensloop.
- Beweeg langzaam. Niet alles hoeft direct opgelost. Soms is rust het begin van transformatie.
- Omarm het ongemak. Elke fase waarin je niet weet wat je moet, is een poort naar iets nieuws.
Tot slot
Een leuk leven is fijn. Maar een betekenisvol leven is rijker. En om dat te bereiken, moeten we soms de moed hebben om niet meteen leuk te doen. Maar te voelen. Te kiezen. En te groeien. Juist dát is wat het leven echt mooi maakt.