In de zorg voor werknemers die met ziekteverzuim kampen, is effectieve samenwerking tussen psychologen en bedrijfsartsen essentieel voor herstel en re-integratie. Toch blijkt in de praktijk dat deze samenwerking niet altijd zonder obstakels verloopt. Een belangrijke vraag die psychologen zich vaak stellen, is welke informatie ze mogen verstrekken aan bedrijfsartsen, zonder de vertrouwensrelatie met de cliënt in gevaar te brengen en zonder hun professionele ethiek te schenden. In dit blog bespreken we de richtlijnen voor gegevensuitwisseling tussen psychologen en bedrijfsartsen, en hoe deze samenwerking zowel in het belang van de cliënt als van de professionele verantwoordelijkheid kan verlopen.
De Rol van de Bedrijfsarts
De bedrijfsarts speelt een cruciale rol in de verzuimbegeleiding en re-integratie van werknemers. Hij of zij is verantwoordelijk voor het vaststellen van de belastbaarheid van de werknemer, het adviseren over werkhervatting en het monitoren van de voortgang. Het kan zijn dat de bedrijfsarts hierbij aanvullende informatie nodig heeft van de behandelend psycholoog, vooral wanneer psychische klachten een rol spelen bij het ziekteverzuim. Echter, deze informatie mag alleen gedeeld worden als de werknemer daar toestemming voor heeft gegeven.
De wetgeving, zoals de Wet verbetering poortwachter, verplicht bedrijfsartsen om samen te werken met andere zorgverleners om een goed overzicht te krijgen van de gezondheidstoestand van de werknemer. Bedrijfsartsen zijn verantwoordelijk voor het monitoren van de verzuimprocessen, maar het is de psycholoog die de behandeling uitvoert en het medische perspectief aanlevert. Deze samenwerking is van belang voor de prognose en het herstel van de cliënt.
Toestemming van de Cliënt
Volgens de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) mag een bedrijfsarts pas gegevens opvragen bij de psycholoog wanneer de werknemer expliciet schriftelijke toestemming heeft gegeven. Deze toestemming moet vrijwillig worden gegeven, en de werknemer moet vooraf geïnformeerd worden over het doel van de gegevensuitwisseling en de mogelijke consequenties. Psychologen moeten bij de gegevensuitwisseling goed letten op de grenzen van hun professionele verantwoordelijkheid. Ze verstrekken enkel die informatie die strikt noodzakelijk is voor het beantwoorden van de vraag van de bedrijfsarts.
Vertrouwelijkheid en Ethiek
De vertrouwensrelatie tussen de psycholoog en de cliënt is van groot belang voor het succes van de behandeling. De psycholoog moet daarom altijd zorgvuldig afwegen welke informatie hij of zij verstrekt. Gegevens over de psychische toestand van de werknemer mogen alleen gedeeld worden als ze relevant zijn voor het doel van de bedrijfsarts. Het is belangrijk dat de psycholoog geen waardeoordeel geeft over de werkhervatting of de belastbaarheid van de cliënt, omdat dit een rol is die de bedrijfsarts voor zichzelf heeft.
Psychologen kunnen wel informatie delen over hoe werkgerelateerde psychische klachten ontstaan, en hoe deze behandeld kunnen worden. Dit helpt de bedrijfsarts om een weloverwogen beslissing te nemen over de re-integratie van de werknemer.
Knelpunten in de Samenwerking
Er kunnen verschillende knelpunten ontstaan in de samenwerking tussen psychologen en bedrijfsartsen. Zo kan een psycholoog zich onder druk gezet voelen door de bedrijfsarts om informatie te verstrekken die buiten zijn of haar verantwoordelijkheid valt, zoals een beoordeling van de belastbaarheid van de werknemer. Omgekeerd kunnen bedrijfsartsen zich gefrustreerd voelen wanneer psychologen terughoudend zijn in het delen van informatie, vooral wanneer die nodig is voor de verzuimbegeleiding.
Om deze problemen te voorkomen, is het raadzaam om duidelijke afspraken te maken over de verwachtingen en de wijze van gegevensuitwisseling. Telefonische verzoeken om informatie kunnen bijvoorbeeld leiden tot onduidelijkheid over welke gegevens precies nodig zijn. Het is aan te raden om dergelijke verzoeken schriftelijk te ontvangen, zodat de psycholoog de tijd heeft om zorgvuldig te handelen.
Praktische Tips voor Psychologen
- Check toestemming vooraf:
Zorg ervoor dat de cliënt expliciet toestemming heeft gegeven voor de gegevensuitwisseling met de bedrijfsarts. - Wees gericht en beknopt:
Verstrek alleen de informatie die relevant is voor de vraag van de bedrijfsarts. Vermijd het geven van waardeoordelen. - Schriftelijke communicatie:
Wanneer mogelijk, verzoek de bedrijfsarts om schriftelijk de benodigde informatie door te geven. Dit voorkomt misverstanden en geeft de psycholoog de tijd om een weloverwogen antwoord te formuleren. - Bespreek de werkwijze met de cliënt:
Tijdens de intake kan het nuttig zijn om de cliënt te informeren over de mogelijkheid van gegevensuitwisseling met de bedrijfsarts, zodat er geen verrassingen zijn.
Conclusie
Gegevensuitwisseling tussen psychologen en bedrijfsartsen is essentieel voor de effectieve begeleiding van zieke werknemers, maar moet altijd plaatsvinden binnen de grenzen van ethiek en wetgeving. Het is van belang dat beide professionals hun verantwoordelijkheden respecteren en altijd de privacy van de cliënt waarborgen. Door duidelijke afspraken te maken over wanneer en welke informatie gedeeld wordt, kunnen psychologen en bedrijfsartsen samen zorgen voor een succesvolle re-integratie van de werknemer.
