Vlaams 
Deutsch 
English 
Eenzaamheid is een maatschappelijk probleem dat invloed heeft op het welzijn van het individu en de maatschappij. In Nederland geeft 8.6% van de werkenden boven de 15 jaar oud aan sterk eenzaam te zijn. Om het welzijn van deze populatie te verbeteren is het nodig een beter inzicht te krijgen in hoe deze eenzaamheid eruit ziet en wat voor interventie toegepast kan worden.
Wat is eenzaamheid?
Eenzaamheid is de psychologische pijn door een verschil in de gewenste en bestaande sociale relaties. Dit kan op kwalitatief of kwantitatief gebied zijn, maar het is meer gerelateerd aan de kwaliteit van relaties. Eenzaamheid op werk is niet simpelweg een persoonlijke faal in het aangaan of onderhouden van relaties, maar een consequentie van individuele, sociale, organisatorische en economische omstandigheden buiten iemands controle. De natuur van het werk en de werkomgeving mogen daarom als potentieel eenzaamheid aanwakkerende factoren beschouwd worden.
Vier hoofdtypen interventies
- Meer sociale contacten creëren
- Sociale steun vergroten
- Sociale vaardigheden trainen
- Maladaptieve sociale cognitie aanpakken
Succesfactoren voor interventies
- Expliciet doel om eenzaamheid te verminderen: Interventies moeten zich duidelijk richten op eenzaamheid (niet alleen sociale isolatie). Dit maakt effectmeting en efficiënt gebruik van middelen mogelijk. De uitdaging hierbij is wel dat eenzame mensen vaak vermijden om hun probleem bespreekbaar te maken, wat het meten van eenzaamheid complex maakt.
- Maatwerk en doelgroepgerichtheid: Interventies werken beter als ze aansluiten bij de behoeften van de doelgroep. Zo hebben ouderen vaker behoefte aan meer sociale contactmogelijkheden en hebben jongeren vaker behoefte aan training in sociale vaardigheden.
- Aanpasbaarheid: Succesvolle interventies kunnen zich aanpassen aan veranderende omstandigheden en aan culturele contexten.
- Aandacht voor stigma: Eenzame mensen ervaren stigma en vragen minder snel hulp. Interventies die stigma verminderen trekken meer deelnemers aan. Aanpak moet afgestemd zijn op groepen die extra gevoelig zijn voor stigma (zoals mannen en jongeren).
- Rol van facilitator en samenwerking: Een getrainde begeleider is cruciaal; van het begeleiden van groepsdynamiek tot het coachen van sociale vaardigheden. Bij grootschalige aanpak is samenwerking en coördinatie tussen organisaties belangrijk.
- Effectmeting en evaluatie: Effectiviteit moet systematisch gemeten en geëvalueerd worden met betrouwbare methoden en schalen.
Conclusie
Conclusie
Eenzaamheid is nog steeds een probleem onder medewerkers. Het wordt beschreven als de psychologische pijn door een contrast tussen de gewenste en bestaande relaties van een persoon. De werkstructuur en cultuur zijn factoren die eenzaamheid beïnvloeden, dus interventies kunnen zich hierop richten. De vier hoofdtypen interventies zijn meer sociale contacten creëren, sociale steun vergroten, sociale vaardigheden trainen en sociale cognities verbeteren. Deze interventies werken het best wanneer ze expliciet gericht zijn op eenzaamheid, ze aangepast zijn aan de doelgroep en omstandigheden, wanneer er aandacht wordt gevestigd aan stigma wegnemen, wanneer er samengewerkt wordt en wanneer er geëvalueerd wordt.
DIT ARTIKEL IS GESCHREVEN DOOR THIJS KOLSTERS, PSYCHOLOOG, GORTCOACHING EN IS GEBASEERD OP INFORMATIE VAN:
Casabianca, E. J., & Nurminen, M. (2024). Counteracting the effects of loneliness: Empirical research and policy interventions. In Population economics (pp. 139–166).
Cacioppo, S., Grippo, A. J., London, S., Goossens, L., & Cacioppo, J. T. (2015). Loneliness. Perspectives on Psychological Science, 10(2), 238–249.
RIVM. (2025, 2 mei). Eenzaamheid (werkenden). Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Geraadpleegd op 9 september 2025
Wright, S. L., & Silard, A. G. (2022). Loneliness in young adult workers. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(21), 14462.
