Selectievragen vanuit de sport en prestatiepsychologie

Het verminderen van verzuim en het verhogen van duurzame inzetbaarheid begint al bij het aannemen van de juiste mensen. Toch blijven selectiegesprekken vaak hangen op ervaring, kennis en motivatie, terwijl mentale weerbaarheid, het vermogen om met druk, omgaan met feedback, verandering en herstel om te gaan ook bepalende factoren zijn voor succes op de werkvloer.

Deze tool helpt HR-professionals en leidinggevenden om tijdens de selectieprocedure gerichter te kijken naar de mentale vaardigheden van kandidaten, op basis van inzichten uit de sport- en prestatiepsychologie.

De vragen zijn gericht op omgang met feedback (1), omgang met stress (2), motivatie (3), doelen stellen (4), zelf-effectiviteit (4), concentratie (5), groei- mindset (6), herstel (7,8), zelf-reflectie (9,10), focus (11), flexibiliteit (12)

Inzichten vanuit de sport en prestatie psychologie

In de sportpsychologie is het al lang bekend: prestaties op hoog niveau hangen niet alleen af van talent en techniek, maar juist van mentale vaardigheden zoals veerkracht, herstelvermogen, zelfregie en focus. In werkomgevingen die steeds sneller veranderen en hogere eisen stellen, zijn deze mentale eigenschappen net zo belangrijk.
Uit onderzoek blijkt onder andere dat:

• Mentale weerbaarheid sterk samen hangt met werkgerelateerd welzijn en minder burn-outklachten (Gerber et al., 2013; Robertson et al., 2015).
• Veerkrachtige werknemers beter omgaan met verandering en werkdruk en vallen minder snel uit (Tugade & Fredrickson, 2004).
• Een groeimindset de motivatie, het doorzettingsvermogen én de loyaliteit van medewerkers vergroot (Dweck, 2006).
• Herstelgedrag essentieel is. Gebrek aan herstel leidt tot uitval (Meijman & Mulder, 1998), terwijl herstelervaringen juist prestaties en welzijn verbeteren (Sonnentag & Fritz, 2007).

Wie dus selecteert op mentale weerbaarheid, selecteert op toekomstbestendigheid.Sterke kandidaten doen aan

• Bewuste zelfreflectie: Ze weten waarom ze iets doen.
• Actieve copingstijl: Ze nemen verantwoordelijkheid in plaats van reactief of passief te zijn.
• Flexibiliteit: Ze kunnen omgaan met veranderingen en trekken lessen uit ervaringen.
• Zelfzorg & energiemanagement: Ze nemen herstel serieus

Conclusie: selecteer voor de toekomst, niet alleen voor vandaag

Door tijdens selectiegesprekken bewust te kijken naar mentale vaardigheden, vergroot je de kans op duurzame, veerkrachtige medewerkers die goed passen binnen de organisatiecultuur. Deze aanpak draagt bij aan:

• Lager verzuim
• Hogere retentie
• Betere teamfit
• Hogere prestaties onder druk

Deze vragenlijst is geïnspireerd op inzichten uit de sport- en prestatiepsychologie en de Universiteit van Amsterdam en de VSPN (Vereniging voor SportPsychologie in Nederland).

Over de auteur
Robert Bunschoten is een sport- en prestatiepsycholoog in opleiding met een passie voor mentale veerkracht en topprestaties. Hij verdiept zich in de psychologische processen achter succes, motivatie en stressbestendigheid. Met zijn kennis helpt hij HR-managers en professionals om hun prestaties te optimaliseren en beter om te gaan met druk