door een jobcoach van GORTcoaching

Tijdens een jobcoachingstraject ontdekte een van mijn coachees iets wat zelden hardop wordt uitgesproken, maar door velen herkend zal worden:

“Ik vind het lastig om echt goed te luisteren. Zowel op werk als privé. En dat frustreert me. Niet omdat ik het niet wíl, maar omdat het me simpelweg niet lukt om alles goed op te slaan, te onthouden en te koppelen aan wat ik al weet. Ik wil daar dieper in duiken.”

Luisteren klinkt eenvoudig. Maar echt aandachtig luisteren, informatie verwerken en dit vervolgens ook nog correct terughalen – dát vraagt aandacht, training en inzicht in hoe ons brein werkt. Gelukkig bestaan er praktische theorieën en technieken die helpen, zoals LSD, NIVEA en zelfs de luchtige vakantievariant Lui, Ssst, Eer.

Laten we in dit artikel samen ontrafelen waar luisteren spaak loopt, en hoe jij jouw luistervaardigheid duurzaam kunt versterken.

Waarom luisteren moeilijk is

Veel mensen schamen zich voor het feit dat ze informatie niet goed onthouden of zich slecht kunnen concentreren in een gesprek. Maar je bent niet dom of ongeïnteresseerd – je hebt te maken met een brein dat:

continu wordt afgeleid door interne én externe prikkels (zoals je eigen gedachten of je omgeving),
vooral informatie onthoudt die emotioneel of visueel geladen is,
en slechts een beperkte werkgeheugencapaciteit heeft.

Bovendien: luisteren is actieve arbeid. Het is niet passief wachten tot de ander is uitgepraat – het is intentioneel aanwezig zijn, zonder je eigen verhaal alvast in je hoofd te formuleren.

Stap 1: Herken jouw valkuilen in luisteren

Er zijn verschillende luistertypes die moeite hebben met écht horen wat er gezegd wordt. Herken jij jezelf in één van deze?

De vullers: je hoort iets en vult meteen de rest zelf in (NIVEA helpt hierbij).
De denkers: je bent in je hoofd bezig met je antwoord terwijl de ander nog praat.
De associators: je maakt razendsnel verbanden en dwaalt af in je eigen herinneringen.
De multitaskers: je denkt te kunnen luisteren terwijl je ondertussen mailt, eet of opruimt.

Door te herkennen waar het bij jou misgaat, weet je waar je kunt bijsturen.

Stap 2: LSD & NIVEA – meer dan communicatieclichés

LSD staat voor Luisteren, Samenvatten, Doorvragen – een simpele én krachtige techniek om actief te luisteren:

Luisteren: Laat de ander uitspreken, zet je oordeel uit.
Samenvatten: Herhaal met je eigen woorden wat je hebt gehoord.
Doorvragen: Stel open vragen om dieper inzicht te krijgen.

NIVEA, oftewel Niet Invullen Voor Een Ander, helpt je om aannames los te laten. Want vaak luisteren we om te reageren, niet om te begrijpen.

Gebruik beide technieken als trainingshulpmiddelen. Begin met gesprekken van 5 minuten waarin je jezelf een concrete opdracht geeft: “Ik ga nu alleen samenvatten wat ik hoor zonder iets in te vullen.”

Stap 3: Lui Ssst Eren – luisteren met zachtheid

Tijdens een vakantie hoorde je de speelse variant:
Lui – Ssst – Eren
En eerlijk? Er zit veel waarheid in:

Lui: Sta jezelf toe om je lichaam en geest tot rust te brengen. Een gespannen brein luistert slecht.
Ssst: Geef jezelf én de ander stilte. Pauzes zijn krachtiger dan het vullen van elk moment.
Eren: Eer wat de ander zegt. Neem het serieus. Laat het even landen.

Goede luisteraars doen vaak minder, niet meer. Ze zijn aanwezig. Ze drukken minder hun wil door. Ze eren de verbinding.

Stap 4: Koppelen en onthouden – train je brein

Informatie koppelen aan eerder gehoorde kennis doe je door:

Visualiseren: Maak mentaal een beeld bij wat je hoort.
Herhalen: Herhaal de kernwoorden in gedachten.
Aantekeningen: Gebruik steekwoorden in een notitieboekje of op je telefoon.
Samenvatten naar jezelf: Vertel na een gesprek in je hoofd wat er gezegd is. Of hardop, als het kan.

Je hoeft geen fotografisch geheugen te hebben. Het gaat erom dat je informatie actief integreert met wat je al weet. Zo komt het in je langetermijngeheugen terecht.

Tot slot: mildheid en nieuwsgierigheid

Dat luisteren jou moeite kost, zegt niets over jouw intelligentie. Wel over je gevoeligheid, je snelheid van denken of misschien je overprikkeldheid. We leven in een lawaaierige wereld, met veel informatie én verwachtingen. Echt leren luisteren vraagt om:

vertraging,
oefening,
en vooral mildheid voor jezelf.

Elke dag kun je opnieuw beginnen met luisteren. Elke poging is een investering in jezelf én je relaties. En het mooie is: als jij je luistervaardigheid ontwikkelt, volgt vaak automatisch een beter geheugen, meer rust en meer verbinding.

Wil je jouw luistervaardigheid verder ontwikkelen? Onze coaches helpen je met praktische oefeningen en inzicht in jouw denk- en luisterpatronen. Vraag vrijblijvend een kennismakingsgesprek aan via www.gortcoaching.nl – en ontdek hoe luisteren jouw kracht kan worden.