In het nieuwe boek van Paul Bloom, Against empathy, beschrijft Bloom waarom het beter is om tijdens het maken van beslissingen een kosten-baten analyse te maken in plaats van empathisch te denken. Als eerst is het belangrijk om duidelijk te hebben wat empathie is. Empathie wordt namelijk vaak verward met proberen om een zo goed mogelijk mens te zijn. Dit is echter niet waar empathie om gaat. Empathie is voelen wat iemand anders voelt, jezelf in de schoenen van een ander verplaatsen en met name wanneer de ander pijn heeft of in de put zit. Ik merkte dat ik enige weerstand voelde om mij in deze theorie van Bloom te verdiepen. Zo erg kan het toch niet zijn om je zo nu en dan eens in te leven in een ander?
In theorie zou empathie een goede stok achter de deur kunnen zijn om iets goeds te doen voor een ander of iemand te helpen. Echter, in de praktijk gaat dit niet op. Uit onderzoek blijkt dat we meer empathie voelen voor mensen in onze eigen sociale groep: jonge kinderen, mensen die op ons lijken en mensen die erg knap zijn. Onze geliefde empathie kan dus zelfs voor het versterken van ‘hokjes denken’ zorgen. Daarnaast is empathie enkel op het individu gericht. Daarom slaat zo’n tragisch aangespoeld kind van een vluchteling zo aan. Het lijden van één iemand doet ons meer dan het lijden van een planeet of hele bevolkingsgroepen. In individuele gevallen kan empathie dus iets heel krachtigs zijn, maar als het op politiek beleid aankomt, heb je er weinig aan. Want wanneer je dan bijvoorbeeld rekening houdt met de individu die sterft na een vaccinatie en dan besluit dat vaccinaties verboden moeten worden doe je andere mensen tekort, omdat die vaccinatie ook heel veel mensen helpt. Zo zorgt empathie er volgens Bloom ook voor dat we geen ene bal aan klimaatverandering doen, terwijl dit een ontzettend urgente kwestie is, puur omdat we ons niet in het klimaat kunnen verplaatsen. En daardoor hebben we het meer over aanslagen en immigranten, omdat dit onze empathie meer prikkelt.
Bloom pleit dan ook voor het maken van een kosten-batenanalyse tijdens het nemen van belangrijke beslissingen waarbij geen empathische argumenten worden gebruikt maar waar samen met experts alle scenario’s worden uitgewerkt. Waarbij het uitgangspunt is om van deze aarde een betere wereld te maken.
