Stel je voor: je werkt hard, bent betrokken en professioneel. Maar ergens begint het te wringen. Je merkt dat je regelmatig twijfelt aan jezelf. Was dat gesprek nou echt zo verlopen? Heb je iets verkeerd gedaan? Je collega of leidinggevende verzekert je dat jij overdrijft, te gevoelig bent, of je dingen inbeeldt. En zo begin je langzaam aan jezelf te twijfelen. Welkom in de verwarrende wereld van gaslighting op de werkvloer.

Wat is gaslighting op het werk?

Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie waarbij iemand bewust of onbewust de realiteit van een ander probeert te ondermijnen. Het doel? Macht behouden of controle krijgen over de ander. De term komt uit de film Gaslight (1944), waarin een man zijn vrouw doet geloven dat ze gek wordt.

Op de werkvloer is gaslighting vaak subtiel. Het gebeurt via kleine opmerkingen, verdraaiingen van feiten, ontkenning van beloftes of het structureel in twijfel trekken van jouw competentie.

Voorbeelden van gaslighting op de werkvloer

“Dat heb ik nooit gezegd.” Terwijl je zeker weet dat het wel zo was.
“Je reageert altijd zo emotioneel.” Waardoor je je ineens ‘te gevoelig’ voelt.
“Iedereen vindt dat je niet goed functioneert.” Maar niemand heeft dit ooit tegen je gezegd.
Belangrijke informatie niet doorgeven, en jou vervolgens verantwoordelijk houden voor fouten.
Je prestaties klein maken, of jouw successen toeschrijven aan anderen.

Waarom is gaslighting op het werk schadelijk?

Gaslighting tast iets heel fundamenteels aan: je gevoel van realiteit. Als dit lang genoeg gebeurt, kan het leiden tot:

Twijfel aan je eigen geheugen of inschattingsvermogen
Verlaging van je zelfvertrouwen
Stress, slapeloosheid, en zelfs burn-out
Een gevoel van isolement: ligt het nou echt aan mij?

Het lastige aan gaslighting is dat het vaak onzichtbaar is voor anderen, en jij zelf ook gaat twijfelen aan je beleving. Het is dan extra moeilijk om je uit te spreken of hulp te vragen.

Hoe herken je gaslighting op de werkvloer?

Vraag jezelf het volgende af:

Voel ik me vaak schuldig, zonder duidelijke reden?
Trek ik mezelf steeds vaker terug of durf ik geen initiatief meer te nemen?
Worden mijn woorden of acties verdraaid, ontkend of belachelijk gemaakt?
Krijg ik het gevoel dat ik het nooit goed kan doen, hoe hard ik ook probeer?

Als je op meerdere vragen ja antwoordt, is het mogelijk dat je te maken hebt met gaslighting.

Wat kun je doen bij gaslighting op het werk?

Houd een feitenlogboek bij
Noteer data, gesprekken, e-mails of gebeurtenissen die niet kloppen met wat er later gezegd wordt. Dit geeft je houvast én helpt je later, mocht je dit met HR of een vertrouwenspersoon willen bespreken.
Zoek steun
Praat met een vertrouwenspersoon, coach of iemand buiten je werkomgeving. Iemand die je gelooft en helpt je eigen waarneming weer te vertrouwen.
Blijf bij je waarheid
Als iemand zegt: “Dat heb je verkeerd begrepen”, kun je reageren met:
“Dat is niet hoe ik het heb ervaren.”
Zo geef je ruimte aan jouw perspectief, zonder een conflict aan te gaan.
Versterk je zelfbeeld
Een coach kan helpen om je zelfvertrouwen opnieuw op te bouwen. Je leert herkennen wat van jou is – en wat niet.
Onderzoek je opties
Als het gedrag aanhoudt en destructief blijft, kan het nodig zijn om met HR te spreken, of uiteindelijk zelfs te overwegen van team of werkgever te veranderen.

Tot slot: vertrouw op je gevoel

Als iets niet goed voelt, is dat een signaal. Gaslighting maakt je onzeker over je intuïtie, maar juist die intuïtie is belangrijk om op terug te vallen. Je hoeft niet alles te kunnen bewijzen. Jouw ervaring is écht.

Je verdient een werkplek waar je serieus genomen wordt, waar ruimte is voor jouw stem, en waar communicatie veilig is. Bij GORTcoaching helpen we je met persoonlijke coaching om je kracht terug te vinden, grenzen te herkennen en keuzes te maken die bij je passen.

Gun jezelf helderheid. Vertrouw op je innerlijk kompas. Je hoeft het niet alleen te doen.

Ontmoet onze Stress Coaches