We verwarren geluk en genot nogal vaak door elkaar heen. Beide termen hebben betrekking op positieve gevoelens, maar ze hebben verschillende betekenissen en tijdsduur. Je denkt dat je gelukkig wordt, maar in werkelijkheid werk je alleen maar aan genot. De ware definitie van geluk is onbekend, maar er zijn wel een paar heldere definities. Dus wat is het ware geluk? We bekijken de verschillen en benadrukken het belang van geluk.
Korte genotskickjes met hedonisme
Hedonisme gaat over genot en is alleen gefocust op “ik”. Je bent heel erg bezig met jezelf en of anderen daarmee gebaat zijn, is niet belangrijk. Genot gaat over korte termijn denken. Je wilt snel resultaat zien, dat geeft je een kick. Je weet eigenlijk wel dat het je niet echt gelukkig gaat maken; het houdt je hooguit twee maanden blij. In het bedrijfsleven heeft hedonisme geen functie. Sterker nog, het is slecht voor het bedrijfsresultaat, want iedereen focust alleen maar op zichzelf.
Een voorbeeld van genot is salarisverhoging. Hier word jij gelukkig van, maar het helpt het bedrijf of jouw collega’s niet verder. Het is een kort termijn doel. Zo kun je een hedonist ook spotten in je bedrijf: ga na of het een lange termijn doel is wat iemand nastreeft. Is iemand vooral bezig met zichzelf of wil diegene het liefst dat zoveel mogelijk mensen succes boeken? Bij genot gaat het om het eerste.
De zoektocht naar geluk
Aan de andere kant hebben we een stroming die aan gezamenlijke, lange termijn doelen werkt. Dit gaat echt over geluk, niet meer over genot. Wat is precies het verschil? Bij geluk herken je verdieping en dingen bereiken op een dieper niveau. Het gaat er ook om dat je in contact staat met je omgeving. Dus geen hedonistische doelen zoals promotie, maar samen werken aan bedrijfsdoelen. Je bent verbonden met jezelf, je baan en (vooral!) de groep. Het duurt langer om deze doelen te behalen, maar het levert ook meer op: voldoening, verbintenis en geluk.
de definitie van geluk
Er is geen duidelijke definitie van geluk. Wat is geluk eigenlijk? Bestaat geluk wel? Hieronder volgen een aantal visies op wat geluk is volgens bekende psychologen en filosofen.
Aristoteles
Aristoteles beschouwde geluk als het hoogste doel van menselijk leven. Hij definieerde geluk als een actief en deugdzaam leven leiden, waarin men zijn volledige potentieel als mens bereikt en in harmonie leeft met deugden zoals rechtvaardigheid, moed en wijsheid.
Immanuel Kant
Volgens Kant was geluk het gevolg van moreel handelen in overeenstemming met de morele wet. Voor hem was geluk niet het hoogste doel, maar eerder een beloning voor het juiste handelen.
Maslow
Volgens Abraham Maslow’s behoeftehiërarchie komt geluk voort uit het vervullen van de basisbehoeften (voedsel, onderdak) en hogere behoeften (liefde, erkenning en zelfactualisatie)
Seligman
Seligman, grondlegger van positieve psychologie, beschouwt geluk als het bereiken van een staat van welzijn. In deze staat komen positieve emoties, betrokkenheid bij activiteiten en gevoel van betekenis en prestatie samen.
Het belang van geluk
De zoektocht naar geluk is niet makkelijk, omdat onze maatschappij nu zo is ingericht dat we vaak alleen maar genot ervaren. Denk bijvoorbeeld aan de korte dopamine kicks die je krijgt van het kijken van leuke filmpjes, nieuwe afleveringen kijken van je serie, je favoriete shampoo in de aanbieding. Hierdoor stoppen we met nadenken over wat nu echt gelukkig maakt. Want, wat is het diepere doel van je vak of leven? Denk eens goed na over hoe jij iets kunt toevoegen aan je omgeving of bij kunt dragen aan de maatschappij. Dat lange termijn denken levert veel meer op dan zo’n kort geluksgevoel.
Genot is kortdurend en gericht op het zelf. Dit (korte) gevoel wordt voornamelijk ervaren door een stofje dat vrijkomt: dopamine. Genot is afhankelijk van je zintuigen. Het zien van een dier, het ruiken van een bloem, het eten van je favoriete maaltijd, dit zijn allemaal voorbeelden die zorgen voor een klein genotsmomentje.
Geluk is duurzaam, iets dat er altijd is. Je kunt tegenslagen hebben, je kunt de trein gemist hebben of je sleutel kwijt zijn, maar toch gelukkig zijn. Soms is het minder voelbaar dan op andere momenten, dit komt doordat geluk voornamelijk ervaren wordt door de stofjes die op bepaalde momenten vrijkomen in je lichaam.
Wat veroorzaakt het gelukkige gevoel?
Serotonine staat bekend als hét gelukhormoon. Het speelt namelijk een belangrijke rol bij het reguleren van onze stemming. Serotonine heeft invloed op onze gevoelens van geluk, tevredenheid en welzijn. Bij mensen die veel serotonine aanmaken is er bijvoorbeeld van nature meer zelfvertrouwen en tevredenheid aanwezig. Naast het beïnvloeden van de stemming beïnvloedt serotonine ook je slaapritme, seksuele activiteit en eetgedrag.
Oxytocine staat bekend als het knuffelhormoon. Dit hormoon is belangrijk voor het gevoel van intimiteit en verbondenheid. Niet alleen fysieke aanrakingen stimuleren de aanmaak van oxytocine, maar zelfs het ontvangen van complimenten of oogcontact zorgt al voor een stijging van het oxytocineniveau.
Dopamine staat bekend als het beloningshormoon. Iedereen heeft een beloningssysteem. Dit zorgt ervoor dat je op zoek gaat naar dingen die je een plezierig gevoel geven. Op deze manier word je motivatie gestimuleerd om bepaalde doelen te bereiken. Dit hormoon draagt dus eerder bij aan genot dan aan geluk, omdat het wordt aangemaakt door kortdurende pieken in je beloningssysteem.
Endorfine onderdrukt pijn en stress, met als gevolg dat je dus meer geluk ervaart. Ook zorgt het voor een gevoel van liefde en vrede. Mensen die (te) weinig endorfine aanmaken kunnen somber worden. Je lichaam probeert dan zelf de aanmaak van endorfine te stimuleren, door bijvoorbeeld zoetig te gaan eten.
Dus, ben je op zoek naar geluk of genot?
Het is helemaal niet gek als je nooit eerder stil gestaan hebt bij deze vraag. Of per ongeluk bezig was met zoeken naar genot terwijl je eigenlijk op zoek was naar geluk. Maar als je op zoek bent naar geluk is het wel belangrijk om het verschil tussen deze twee termen te weten zodat je je kan focussen op het juiste doel. Genot geeft ons een kortdurende dosering van een goed gevoel. Omdat dit maar kort duurt, zorgt het ervoor dat we dat we meer blijven zoeken van hetzelfde gevoel. Geluk is echter het gevoel van ‘present’ zijn in het moment en tevreden zijn met de uitkomsten van het leven. Wanneer we geluk ervaren, zijn we niet (meer) op zoek naar genot omdat we ons al goed voelen. Om nog even terug te komen op de stofjes, is het voor geluk dus belangrijk dat je op zoek gaat naar een serotonine-verhogende levensstijl, in plaats van kortdurende dopamine-verhogende pieken.