Allereerst wie was moeder Teresa nu echt? Volgens de mythes was moeder Teresa een vrouw die ´larger than life´ was. Een vrouw die alleen maar aan anderen dacht en altruïsme een gezicht gaf. Maar er doen verschillende verhalen de rondte. Anderen zeiden dat zij ondanks haar miljoenen bezit, de omstandigheden waarin zij mensen opving in India erbarmelijk waren. Ondertussen was zij zelf altijd in beeld om te bidden en prijzen en zaligmakingen te ontvangen.
Wat is het moeder Teresa complex?
Maar wat is nu het moeder Teresa complex? Want anderen willen helpen is toch eigenlijk alleen maar positief. Wat is eigenlijk het probleem? Natuurlijk is anderen willen helpen geweldig. Het moeder Teresa complex beschrijft eigenlijk wat de ware motivatie en drive is om te willen helpen en wat de grens tussen ´gewoon´ helpen en ´ziekelijk helpen´ is. Het beschrijft niet altijd de hoeveelheid hulp die iemand echt geeft, maar waarom die persoon overgaat tot helpen.
Opvallend is dat mensen met een moeder Teresa complex vaak zelf in hun jeugd te weinig aandacht hebben gekregen of zelf een moeder hadden die in sterke mate dit gedrag vertoonde. De onzekerheid vormt de ultieme motivatie om het gedrag te blijven vertonen.
Hoe werkt het?
Iemand met een moeder Teresa complex is niet per definitie een slecht mens, echter is er eerder een verkeerd verwachtingspatroon ontstaan dat zich laat omschrijven als: “Jij moet mij waarderen want ik doe iets voor jou of anderen in de wereld”. De hulp die je biedt is dus niet onbaatzuchtig omdat je daadwerkelijk iemand hier mee helpt, maar alleen maar voor de waardering die hier linksom of rechtsom uit voortkomt. Er zijn verschillende gradaties van zelfvertrouwen die zorgen voor een ergere of minder ergere variant van het complex.
Ergste variant:
De ergste variant uit zich in het blijven helpen en het afreageren van woedeaanvallen op iedereen die de zeepbel doet barsten.
Minder ergere varianten, maar nog steeds vrij irritant voor de omgeving:
Het opeisen van waardering bij alle handelingen die je verricht. De persoon heeft meer zelfvertrouwen, maar is continu teleurgesteld dat de omgeving niet ziet hoe goed ze is als mens. Ze staat altijd open om hulp te bieden, maar soms zorgt dit zelfs voor het einde van vriendschappen als er dan in de ogen van de gever vervolgens niet genoeg waardering tegenover staat. Vaak wil ze ook dat haar kinderen hetzelfde gedrag gaan vertonen. Dit uit zich in dat ze haar kinderen opvoedt met iets te veel bewustzijn om dankbaarheid te uiten over hele kleine zaken die ze voor de kinderen doet of anderen voor hun doen. Eigenlijk is er continu teleurstelling in de omgeving die niet genoeg waardering kan bieden voor de aangeboden diensten. Hierdoor kan iemand met een moeder Teresa complex vaak meer voldoening halen uit oppervlakkige vriendschappen, want de kans op waardering wordt steeds hoger naarmate je iemand helpt die dit niet verwacht. Een onbekende die wordt geholpen zal hier intens dankbaar voor zijn en hierdoor voelt de vrouw weer even de waardering die ze zichzelf niet kan geven.
Het probleem is vaak dat het gedrag zichzelf in de hand werkt waardoor het steeds erger kan worden. De behoefte aan waardering is zo groot dat ze toch steeds weer op zoek gaan naar nieuwe waardering om te bevestigen dat ze echt leuke en lieve mensen zijn omdat dit niet van binnenuit komt.
Hoe kan je hier iets mee doen met behulp van coaching?
Het belangrijkste is om te beseffen dat jij of iemand die je kent met dit complex in de kern lieve, leuke mensen zijn die ergens een coping stijl hebben ontwikkeld die niet functioneel meer is. Het fijne is dat je heel snel goede resultaten kan krijgen met coaching. Hoe ziet een coachtraject er uit als je aan de slag wilt en je gelukkig wilt voelen?
– In beeld krijgen welke situaties jou gelukkig of ongelukkig maken
– In kaart brengen waar je geluk nog meer vandaan kan komen
– Situaties leren herkennen
– Relatie met de omgeving beter begrijpen.
Mensen met een moeder Teresa complex hebben vaak niet het zelfinzicht om het bij zichzelf te benoemen en zullen dit artikel dan ook als een aanval op hun goedheid zien. Toch is het de moeite waard om iemand die dit doet in je omgeving ervan op de hoogte te brengen en die persoon via coaching of andere wijzen van steun te voorzien.
Auteur: Tosca Gort
Naast een coach benieuwd naar een GORT psycholoog? Kijk dan hier.
